Zuid-Duitsland 2019 – volzet

Zaterdag 3 augustus 2019
We starten onze heenreis met een stop in Aschaffenburg, het Beierse Nice. Na een vrije lunch in dit pittoreske stadje bezoeken we park Schönbusch uit de late 18de eeuw. Het park illustreert voortreffelijk de evolutie van de formele baroktuin naar de romantische “Engelse” tuin. We rijden verder naar Regensburg, een van de weinig gaaf bewaarde middeleeuwse steden in Duitsland. Na een gezamenlijk diner maken we een verkennende wandeling over de gotische Donaubrug.

Zondag 4 augustus 2019
De voormiddag is helemaal gewijd aan Regensburg, met nadruk op barok en rococo. De grote vroegromaanse Emmeramskerk werd door de gebroeders Asam totaal heraangekleed. Het aangrenzende klooster werd door de familie Thurn und Taxis als pronkresidentie ingericht. Maar we versmaden uiteraard ook de indrukwekkende gotische kathedraal of de romaanse Jakobskerk niet.
Na de vrije lunch rijden we stroomafwaarts naar het imposante neoclassicistische Walhalla uit 1830, vervolgens naar klooster Metten, terecht beroemd omwille van de bibliotheek, en verder naar klooster Osterhofen, opnieuw een triomf van de gebroeders Asam. De schilder en architect Cosmas Damian en zijn broer, de beeldhouwer Egid Quirin, bezorgen ons op deze reis heel wat esthetisch plezier!

Maandag 5 augustus 2019
We verlaten Regensburg. In de kloosterkerk van Rohr hebben de gebroeders Asam het koor omgevormd tot een theaterbühne. Langs Abensberg (we houden kort halt bij een brouwerij omgebouwd door Hundertwasser) bereiken we Weltenburg. Net bij het begin van de kloof waardoor de Donau door het kalksteengebergte snijdt, ligt de abdij Weltenburg. De St-Joriskerk is andermaal een meesterwerk van de beide Asams. Per schip (of te voet) gaat het door de kloof. Aan het andere einde ligt het ommuurde stadje Kelheim.
Op de heuvel boven het stadje bezoeken we de neoclassicistische Befreiungshalle uit 1842, het jongere broertje van het Walhalla. Vanuit Kelheim volgen we de romantische vallei van de Altmühl, één lang snoer van burchtruïnes en vakwerkdorpjes. Zo bereiken we onze volgende pleisterplaats, Eichstätt. We genieten er samen van een diner.

Dinsdag 6 augustus 2019
Het oude bisschops- en universiteitsstadje Eichstätt biedt één van de mooiste rococo-ensembles van het land. De gotische kathedraal en het kloosterhof zijn rijk aan kunstwerken in alle stijlen. Bijzonder charmant is de Schutzengelkirche met wel duizend mollige engeltjes verborgen in het stucwerk. De Hofgarten herbergt een typisch schelpenpaviljoen.
Na de vrije lunch rijden we naar het aan de Donau gelegen Neustadt. In het machtige renaissancekasteel is, naast andere verzamelingen, sinds kort een belangrijk onderdeel van de Beierse Staatsgalerie ondergebracht. Het gaat hier om de uitgebreide collectie meesters uit de Zuidelijke Nederlanden die de leden van de familie Wittelsbach hebben samengebracht, en meer in het bijzonder Maximiliaan Emanuel van Beieren, die landvoogd was in Brussel. Alle grote Vlaamse schilders zijn met topwerken aanwezig. Na het bezoek keren we terug naar Eichstätt.

Woensdag 7 augustus 2019
We vervolgen onze reis langs de mooie vallei van de Altmühl, werkelijk een gezegend kunstgebied. Het dorp Solnhofen is wereldbekend door de ter plaatse ontgonnen kalksteen, waarvan de unieke eigenschappen in 1796 leidden tot de ontdekking van de steendruk (lithografie). Wij bekijken vooral de resten van de karolingische/vroegromaanse basiliek. Langs het schilderachtige stadje Pappenheim rijden we naar Wemding. De bedevaartkerk Maria Brünnlein bezit één van die heerlijke rococo-interieurs waaraan Beieren zo rijk is. Voorbij het ommuurde stadje Nördlingen verlaten we Beieren en rijden de deelstaat Baden-Württemberg binnen. Die stemt ongeveer overeen met het middeleeuwse stamhertogdom Schwaben (Zwaben). De abdijkerk van Neresheim, een laat werk van Balthasar Neumann, toont de overgang van laatbarok naar classicisme.
We houden een vrije lunchpauze in de bijzonder stemmige Visserswijk in het centrum van Ulm. Nadien is er een kort bezoek aan de gotische Dom met het prachtige laatgotische portaal en het beroemde koorgestoelte.
Stroomopwaarts van Ulm biedt de Donau een keur van barokke kloostercomplexen, vaak mooi ingebed in het landschap. We bezoeken er twee: het premonstratenzerklooster Obermärchtal en de benedictijnerabdij Zwiefalten. Vooral de laatste, een hoofdwerk van Johann Michael Fischer, geldt als een schoolvoorbeeld van rococo. We komen aan in Tübingen, waar we samen dineren.

Donderdag 8 augustus 2019
Vandaag spenderen we een rustige dag in Tübingen, de aloude universiteitsstad aan de Neckar en een van de brandpunten van de Duitse Romantiek. In het goedbewaarde oude stadscentrum bezoeken we o.a. de gotische Stiftskirche met de grafmonumenten van enkele hertogen van Württemberg. Het stadje wordt gedomineerd door het kasteel dat hoofdzakelijk uit de renaissance dateert.
Na de vrije lunch maken we een korte excursie naar het nabijgelegen cisterciënzerklooster Bebenhausen, een perfect tegengewicht na al het doorstane barokgeweld. Zoals het hoort ligt deze instelling, gesticht in 1180, ver van het stadsgewoel, aan de rand van het beschermde woud Schönbuch.

Vrijdag 9 augustus
Van Tübingen gaat het noordwaarts richting Stuttgart, de regionale metropool. We vermijden het stadscentrum maar bezoeken in de onmiddellijke omgeving twee 18de-eeuwse pareltjes verbonden met de regerende familie van Württemberg. Allebei poogden ze Franse voorbeelden te imiteren. Kasteel Solitude fungeerde als elegante zomerresidentie, terwijl Ludwigsburg vrij pompeus Versailles naar de kroon wilde steken. Het reusachtige gebouw is omringd door een uitgestrekt parkgebied, met daarin verscholen het lustslot Favorite, en de planmatig aangelegde nieuwstad aan de westzijde. Tijdens het bezoek lunchen we in het slotrestaurant.
’s Namiddags bezoeken we Maulbronn, wellicht de best bewaarde cisterciënzerstichting überhaupt. Het centrale gedeelte, kerk, kloosterhof en refectoria dateren uit de overgangstijd van romaans naar gotiek.
We dineren en logeren in het stadje Bruchsal.

Zaterdag 10 augustus
Bruchsal is een in de 18de eeuw gebouwd stadje op symmetrisch grondplan, rond het paleis van de prins-bisschoppen van Speyer. De trap, gebouwd door de geniale architect Balthasar Neumann, is een absoluut hoogtepunt in de rococo-architectuur. Uit dezelfde tijd dateert het lustslot dat de keurvorst van de Pfalz aan de oevers van de Rijn liet optrekken in Schwetzingen. Maar meer nog dan door het slot zelf raken we in verrukking door het theater en vooral door het reusachtige park vol speelse fantasieën.
Op de terugreis houden we halt in Trier en bezoeken we er o.a. de ravissante Paulinuskerk, opnieuw van Balthasar Neumann.