Servië

Woensdag 25 april 2018
In de voormiddag vliegen we rechtstreeks naar hoofdstad Belgrado. Na een lichte lunch volgt een uitgebreide stadswandeling doorheen het historisch centrum. We vertrekken vanuit het fraai gerestaureerde Moskva Hotel in Jugendstil (1906) waar we logeren. We wandelen langs het Republiekplein, de brede en luxueuze Mihailova Boulevard met zijn prachtige 19de-eeuwse burgerhuizen, het Studentenplein met het Ottomaans mausoleum en de nabijgelegen Bajraklimoskee en de Servisch-orthodoxe Aartsengel-Michaelkathedraal. Ook het Kalemegdanpark en het kasteel van Belgrado, schitterend gelegen aan de samenloop van Donau en Sava, mogen niet ontbreken. We besluiten de dag met een avondmaal in het Montmartre van Belgrado, de wijk Skadarlija.

Donderdag 26 april 2018
In de voormiddag bezoeken we de nabijgelegen archeologische site van Vinca (5500-4200), één van de vroegste en belangrijkste neolithische sites van Europa. Hier leefde een gemeenschap die nog deels jager-verzamelaar was, deels vroege landbouw en veeteelt bedreef. Keramiek, fraaie aardewerkfiguren en een mogelijk allereerste proto-schrift vormen hun belangrijkste nalatenschap. Terug in Belgrado bezichtigen we de neo-Byzantijnse St. Savakerk (1935), de grootste van Servië, gewijd aan de nationale patroonheilige.
Na een lichte lunch gaan we naar de 'Koninklijke Compound', woongebied van de Karadordevicdynastie (begin 20ste eeuw), en nadien residentie van Maarschalk Tito. Aansluitend volgt nog het veel bezochte Mausoleum van Tito, een nationaal pelgrimsoord. We sluiten de dag af met een wandeling door Zemum, de pittoreske en gezellige stadswijk aan de overkant van het Belgradokasteel, vanaf de Gardosheuvel en -toren tot aan de Donau-oever. We dineren in een lokaal restaurant.

Vrijdag 27 april 2018
Deze dag brengt ons eerst naar het laaggebergte en natuurpark van Fruska Gora, geliefd wandel- en recreatiegebied. Hier liggen niet minder dan 17 orthodoxe kloosters uit de 15de tot de 18de eeuw, waarvan we er een aantal aandoen. Ze zijn interessant door hun ligging of hun interieur. Na een korte stop in Sremski Karlovci, het vroegere Karlowitz, waar in 1699 de beroemde 'Turkenvrede' werd afgesloten, rijden we naar Novi Sad, tweede stad van Servië en hoofdstad van de autonome regio Vojvodina. We genieten van een lichte lunch in het Petrovardinkasteel en bezoeken nadien het historisch stadscentrum met overwegend monumenten uit de 18de en 19de eeuw. Tegen de avond zijn we terug in Belgrado.

Zaterdag 28 april 2018
Opnieuw verlaten we Belgrado noordwaarts en doorkruisen we de steppen van Vojvodina, zuidelijke uitloper van de Hongaarse of Pannonische laagvlakte, richting Subotica. Dit is het meest noordelijk cultuurcentrum van Servië, tevens hoofdstad van de Hongaarse minderheid. Subotica is een karakteristiek voorbeeld van de ecclectische stedelijke cultuur van de Oostenrijk-Hongaarse Dubbelmonarchie uit het begin van de 20ste eeuw. Geliefd om haar specifieke kleurrijke Jugendstil - erfgoed van grootmeester Férenc Raichle en zijn geestesgenoten - wandelen we onder meer langs het stadhuis, de synagoge, het Museum voor Moderne Kunst en het woonhuis van Raichle zelf. We spenderen de hele dag hier; tussentijds is er gelegenheid voor een vrije lunch. In de vroege avond keren we terug naar Belgrado.

Zondag 29 april 2018
Vandaag verlaten we Belgrado en beginnen aan onze rondrit door vooral zuidelijk Servië. We volgen de loop van de Donau tot aan de grens met Roemenië. Onze eerste halte is de Romeinse garnizoensplaats en latere nederzetting Viminacium, nadien een Byzantijnse bisschopsstad tot ze in 582 door de Avaren werd vernietigd. Daarna houden we halte aan de burcht Gobulac (14de eeuw), aan het begin van de 'IJzeren Poort'. Met deze van oorsprong Turkse benaming wordt dat deel van de Donau aangeduid waar de rivier zich erg versmalt en door het rotsmassief een doorgang baant. Na een eenvoudige picknick bezoeken we Lepenski Vir, een unieke mesolithische site (7000-6000) gelegen op een terras boven de Donau in het natuurpark Derdap. De duidelijke trapeziumvormige woonhuizen met centrale vuurplaats en cultusplek zijn een ware ontdekking en tevens één van de belangrijkste prehistorische vondsten in Zuid-Europa. We beëindigen de dag met een heerlijke boottocht op de Donau om tenslotte te overnachten aan haar oevers, in Kladovo.

Maandag 30 april 2018
We vertrekken al vroeg zuidwaarts, richting Zajecar waar we het archeologisch museum bezoeken met belangrijke vondsten van de nabijgelegen Romeinse stad Felix Romuliana, UNESCO Werelderfgoed sinds 2007. Deze site beleefde zijn bloeitijd onder keizer Galerius (293-311) en laat ons kennismaken met een dubbele stadsomwalling, twee paleizen, verschillende tempels en een badhuis, naast de restanten van het mausoleum van de keizer zelf. We houden een eenvoudige picknick op de site zelf. Na de middag bezoeken we twee kloosters, Ravanica en Manasija, met fraaie muurschilderingen als laatste getuigen van de zogenoemde 'Morava school' (14de eeuw), de finale bloeiperiode van de Servische middeleeuwse kunst, sterk geïnspireerd op Byzantijnse voorbeelden. We dineren en overnachten in Nis, het antieke Naissos.

Dinsdag 1 mei 2018
Volgens veel Balkanreizigers is Nis 'het begin van het Oosten'. De stad is vooral belangrijk in de Romeinse periode wanneer Naissos de geboorteplaats wordt van de latere Keizer Constantijn de Grote, maar ook tijdens de Ottomaanse periode als Nis provinciehoofdplaats wordt (1477-1877). We bezoeken de Ottomaanse vesting met naast Romeinse resten ook de Bali-beymoskee, de hammam en andere vestinggebouwen, gevolgd door de schedeltoren en het Byzantijns mausoleum van Jagodin Mala. Een beetje buiten de stad ligt de site van Mediana, een bloeiend stadsdeel uit de periode van Constantijn, met nog restanten van villa's, stadsinfrastructuur en badhuizen. Uit de meer recente geschiedenis brengen we tot slot een bezoek aan het zogenoemde Rode Kruis concentratiekamp uit 1941 en het herdenkingspark van Bubanj. We overnachten opnieuw in Nis.

Woensdag 2 mei 2018
Vanuit Nis rijden we naar het centrale Servische bergland waar in de 12de eeuw het vroegste Servische koninkrijk ontstond. Getuigen hiervan zijn vooral tientallen kloosters en kerken, waarvan we er uiteraard een aantal bezoeken. Zowel hun ligging, soms hun versterkte muren, de Byzantijnse maar ook Latijnse architectuur als de bewaarde muurschilderingen maken hun bezoek tot één van de meest beklijvende aspecten van de Servische geschiedenis. We beginnen nabij Krusevac met de Lazaricakerk, nadien het Rudenica- en Veluceklooster, om te eindigen met het klooster van Ljubustinja. In dit bergachtig gebied met weinig faciliteiten houden we op de middag een picknickstop en overnachten we in het gekende kuuroord Vrnjacka Banja, een werelds contrast met de eerdere bezoeken vandaag.

Donderdag 3 mei 2018
De invloed van de kloosters, hoogtepunten van de zogenoemde 'Raska School' (ca. 1175- 1300) heeft zich over een groot deel van de Balkan verspreid. We bezoeken Zica en Studenica (waar we een lichte lunch nemen), nadien de kloosters van Gradac en Djurdjevi Stupovi, om te eindigen met de merkwaardige Sint-Petrus-en-Pauluskerk uit de 9de eeuw, één van de oudste van Servië. We overnachten in de meest Ottomaanse stad van Servië, Novi Pazar, op een boogscheut van het afgescheiden Kosovo.

Vrijdag 4 mei 2018
In de voormiddag snuiven we de nog sterk Turkse sfeer op in Novi Pazar, met een bezoek aan en wandeling langs de belangrijkste monumenten die herinneren aan dit Ottomaans verleden: enkele moskeeën, de vesting, de overdekte markt en een medressa. Na een lichte lunch in de stad gaan we naar het belangrijke Sopocaniklooster met haar unieke wandschilderingen. We rijden verder naar Sjenica voor een bezoek aan de nog actieve Vrijdagsmoskee. We beëindigen de dag in het Uvac Nationaal Park, waar we ons laten onderdompelen in een verbluffende natuur- en landschapservaring. We overnachten in Zlatibor.

Zaterdag 5 mei 2018
Vanuit Zlatibor keren we terug naar Belgrado. Onze eerste halte is het Openluchtmuseum van Sirogojno met een fraai overzicht van de traditionele volksarchitectuur en ambachten uit de regio. Vervolgens rijden we verder naar het schitterend gelegen klooster van Blagovestenje. Na de lunch in een pittoresk restaurant - alleen te voet te bereiken - vervolledigen we de dag met een bezoek aan de plaatsen die als wieg van het moderne Servië gelden: Orasac en Topola. In Orasac bezoeken we het museum gewijd aan de familie Karadordevic die in 1804 in opstand kwam tegen de Ottomanen, terwijl in Topola de neo-Byzantijnse Sint-Georgkerk (1903) de grafkerk van de familie is. Omdat Topola tegelijkertijd een gekende wijnregio is, sluiten we de dag af met een interessante proeverij in de wijnkelder van Aleksandrovic. We overnachten in Belgrado.

Zondag 6 mei 2018
Op deze laatste dag in Belgrado krijgt u de kans om de stad op eigen houtje verder te verkennen. Na een vrije lunch vertrekken we in de namiddag per bus naar de luchthaven voor de terugvlucht naar Brussel.