Over het politieke – Carl Schmitts gekaapte pleidooi voor intolerantie

De aspiratie van een wereld die het wij/zij-onderscheid zou hebben overwonnen berust op ondeugdelijke veronderstelingen. Met deze tegentijdse zin breekt Chantal Mouffe anno 2000 de lans voor Carl Schmitt (1888-1985), die tot vandaag de geesten verdeelt. Schmitt, steevast Hitlers kroonjurist genoemd, is populair bij neoconservatief Amerika en wordt al decennia bestudeerd door links-schmittianen, zoals Italiaans radicaal links eind jaren 70, Slavoj Zizek, en bij ons Chantal Mouffe in Over het politieke. (Klement, 2005) Schmitt, ook wel eens de Lenin van de bourgeoisie genoemd, schrijft een kritiek van het liberalisme en een kritiek van het marxisme. Hij schrijft eigenzinnig over het begrip soeverein, het politieke, staat, uitzondering, decisionisme, vijandschap, liberalisme, democratie, dictatuur, partizaan, land en zee; en over stormwinden van staal die radicaal de rotzooi van de bourgeoisie moeten wegvegen. Verder denkt hij vanuit een anti-messianistische politieke theologie en een anti-kosmopolitisch geopolitieke pluriversum. Hij omschreef het politieke als de onontkoombare terugkeer van het vijandbegrip en streed tegen de perverse valstrikken binnen ons fantasma van politiek humanisme. De syllabus schetst Schmitts intellectuele biografie, staat uitgebreid stil bij de essays Politieke Romantiek (1919), Politieke Theologie (1922) en Het begrip Politiek (1928), bij Boom in vertaling uitgegeven. Ik ondersteun mijn exploratie met uitstapjes naar Bodin, Hobbes, Malebranche, Shaftesbury, Marx, Donoso Cortes, Weber, Kelsen, Benjamin, Canetti, Habermas, Mouffe, Agamben en Derrida van wie ik vier fragmenten uit Kracht van Wet (2001) overneem.