Volgens Nietzsche zou het leven een vergissing zijn als er geen muziek bestond ("Ohne Musik ware das Leven een Irrthum”). Muziek was in zijn eigen leven ongetwijfeld steeds van zeer grote betekenis. Het thema ‘Nietzsche en de muzikale cultuur’ biedt dan ook vele mogelijkheden. Bekend is Nietzsches vroege liefde voor Richard Wagner, zijn latere kritiek op deze componist en zijn nog latere bewondering van Georges Bizet en diens Carmen. Nietzsche heeft bovendien een enorme invloed gehad op latere componisten: van Gustav Mahler en Alphons Diepenbrock in de 19de tot Deodato in de 20ste eeuw.
In deze lezing gaat het echter niet daarover, maar over de muziek die Nietzsche zelf heeft gecomponeerd. Hij was immers behalve filosoof, schrijver en dichter ook een componist. Met name in zijn vroege jaren heeft hij heel wat muziek geschreven. Hoewel zijn werk is uitgevoerd op grote podia en door vooraanstaande musici, moeten we aannemen dat dat eerder vanwege de filosofische faam van de componist dan vanwege de muzikale kwaliteit van zijn composities is. Maar naast enkele meer of minder geslaagde imitaties van muziek die hij kende, zijn er enkele composities waarin bepaalde kenmerken van zijn latere denken en schrijven te herkennen zijn.
Aan de hand van een reeks voorbeelden van zijn composities zal zijn vroege biografie worden geschetst. We zien hoe de eigentijdse muziekcultuur daarin weerspiegeld wordt, en vooral hoe stijl en thema’s van zijn latere filosofische schriftuur zich lijken aan te kondigen.
In samenwerking met de Gentse Cultuurvereniging
